Olsztynek – zajęcia z dziećmi i mocna grupa wolontariuszy

Co jest dobrą praktyką

Wyróżnikiem w realizacji programu Fair Play w Olsztynku jest wiek dzieci, uczestniczących w zajęciach, jak również liczba wolontariuszy zaangażowanych w Program.

Co zostało zrealizowane?

Uczestnikami zajęć football3 w Olsztynku są dzieci ze szkoły podstawowej, na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Lider ma zarówno wykształcenie pedagogiczne w pracy z dziećmi na tym początkowym etapie edukacji, jak również jest nauczycielem wychowania fizycznego. Wcześniej pracował również jako animator Orlika, a obecnie prowadzi regularne zajęcia dla dziewcząt w klubie Perła Olsztynek. Co wyjątkowe, grupy składają się nawet z dzieci w wieku 4-5 lat. Zajęcia football3 odbywały się w „okienkach” pomiędzy zajęciami Zbyszka – czyli w godzinach szkolnych. Organizacyjnie było to wyzwaniem, ale inni nauczyciele wspierali inicjatywę np. umożliwiając udział w zajęciach wolontariuszom należącym do Fair Play Drużyny.

W przekonaniu Lidera prowadzenie zajęć football3 z małymi dziećmi jest o tyle trudne, że wymaga bardzo dużej elastyczności. To znaczy – każda klasa to „nowa jakość” i trzeba umieć dostosować tryb nauki football3 do ich możliwości. Lider zwrócił uwagę, że możliwość wyboru np. dotycząca zasad gry, dyscyplinowała dzieci – to znaczy, że powszechne przyjęcie zasad przed grą powodowało, że chętniej ich przestrzegali. Podkreślił też, że dokładał starań, żeby możliwie duży wkład w football3 wychodził od dzieci – w innym wypadku – bardzo trudno było wdrażać wiele skomplikowanych zasad rozgrywki. Zajęcia, w których to dzieci wybierają zasady dają również upust ich kreatywności w związku z czym spectrum zasad czy sposobów świętowania strzelonej bramki cały czas się rozszerza.

Takie podejście – oddolnej realizacji zajęć Zbyszek stosuje też w swoich innych grupach. Podkreślał przy tym, że football3 ułatwia podobne podejście, uczy też spontaniczności, gdzie nie ma odgórnego planu i trzeba samemu kreować. Odwołał się do „inteligencji boiskowej” jako odpowiednika takiej cechy w sportowym kontekście. Z obserwacji Lidera inni nauczyciele obserwując zajęcia football3 wyrażali zdziwienie otwartością dzieci do rozmowy między sobą np. w strefach dialogu. W zajęciach młodych dzieci są też składowe football3, które trudniej im opanować, przykładowo – przyznawanie sobie punktów fair play po rozgrywce. Tu kluczową rolę odgrywają mediatorzy, którymi w Olsztynku byli wolontariusze.

Zbyszek zwrócił uwagę, że jego zespół wolontariuszy (Drużyna Fair Play) jest bardzo zróżnicowany i ciągle się powiększa. Stanowią go osoby, które wcześniej współpracowały z Liderem przy organizacji dużych turniejów w piłce kobiecej, jak również młodzież ze starszych klas szkoły podstawowej. To ona uczestniczy głównie w roli wolontariuszy w trakcie zajęć football3 w szkole. Drużyna Fair Play to przede wszystkim osoby, które bezpośrednio zaprosił Lider lub ich znajomi. Zbyszek zwrócił uwagę, że udział w zespole Fair Play może być szczególnie atrakcyjny dla młodszych wolontariuszy. Dla nich taki zespół może stanowić wręcz drugą rodzinę i tradycyjnie w poczynaniach Zbyszka do jego pomocy trafiały różne osoby, w tym dzieci z trudniejszych środowisk. W przekonaniu Lidera bycie częścią drużyny wolontariuszy daje możliwość udział w grupie, w której są zasady, panuje szacunek między uczestnikami, a dodatkowo mogą realizować swoje pomysły i być w tych aktywnościach wspierani.

Co musiało się zadziać, by było to możliwe?

• Do pracy z dziećmi na wczesnym etapie edukacji potrzeba doświadczonego lidera – bo wymaga to dużej elastyczności w realizacji zajęć
• W pracy z dziećmi w takim kontekście przydaje się też przygotowanie pedagogiczne – choćby wzięcie pod uwagę możliwość skupienia uwagi przez małe dziecko
• W przypadku budowania zespołu niezbędne jest danie wolontariuszom poczucia, że robią coś wartościowego, szczególnego (tu – mogli się np. czasem zwolnić z lekcji)
• Atrakcyjność Programu dla wolontariuszy brała się też z jasnego komunikowania wartości, na których program (i relacje w grupie) się opierają. Jasne ich przedstawienie zdaje się rolą lidera

Autor:  dr Paweł Zembura – sportimpakt.org  / Centrum Wyzwań Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego

Materiał zrealizowany w ramach projektu „Fair Play Program = Akademia + Drużyny + Grywalizacja + Forum + Badania” realizowanego w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020 r. koordynowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego oraz przy wsparciu finansowym Fundacji Orlen w ramach projektu Fair Play Stacje w Fair Play Programie