Dzieci, społeczeństwo, wartości… O tym, że sport to zdrowie, wie nawet każde małe dziecko. Ale już jak realizować to powiedzenie, jak znaleźć siłę i motywację do zmuszenia mięśni do wysiłku, jak tę mądrość wcielić w życie, wie niewielu z nas. A jeśli nawet wiemy, brakuje nam zwyczajnie chęci, by wstać od komputera, wyjść z domu, pobiegać po boisku. Czasem nawet mamy w sobie naturalną potrzebę ruchu, jednak często z wiekiem, przytłoczeni nadmiarem obowiązków, zmęczeni pracą, zaczynamy błędnie myśleć, że najlepiej odpoczniemy na kanapie. Jak to zmienić? Edukując, pokazując pozytywne wzorce już od najmłodszych lat. Bo „czym skorupka za młodu…”
I tu zaczyna się nasza historia. Jesteśmy Fair Play drużyną z Jabłoni Kościelnej -malutkiej, ale za to malowniczej miejscowości, liczącej około 450 mieszkańców, położonej w Gminie Nowe Piekuty, w powiecie wysokomazowieckim, na terenie województwa podlaskiego. Gdy zaczynaliśmy przygodę z Fair Play Programem, swoje działania kierowaliśmy do młodzieży w wieku od 13 do 18 lat. Miało to zdecydowanie głębokie uzasadnienie. Ta grupa wiekowa potrzebuje organizowania wolnego czasu. Oni sami
na pewno temu zaprzeczą, ale od czego jesteśmy My – Dorośli? Trzeba im pokazać, że prócz smartfonów, Snapchatów, Instagrama i tym podobnych, czy po prostu leżenia do góry brzuchem po skończonych lekcjach, jest coś innego, co integruje w sposób realny, co zmusza do aktywności fizycznej, a przy okazji uczy wartości. Jakich wartości? Na boisku wszyscy są przede wszystkim równi, nie ma ważnych i ważniejszych, lepszych i gorszych. Nie ma znaczenia ile mamy lat. Stajemy się jedną wielką rodziną, młodszy ma pomagać starszemu
i na odwrót. Uczymy się współpracy, doceniamy swoje osiągnięcia, cieszymy się wspólnie z wielkich i małych sukcesów. Tylko taka drużyna, której członkowie współdziałają ze sobą, może stać się dobrą drużyną, która osiąga wyznaczony cel. I to wcale nie musi być od razu wygrana w ogólnopolskim turnieju, choć życie czasem potrafi zaskoczyć… Ale o tym później.
Zawsze staramy się w ramach naszych zajęć zwracać uwagę, jak ważny jest szacunek do drugiego człowieka. Dlaczego? Bo nasza siła bierze się z umiejętności dostrzegania człowieka w drugim człowieku.
Bo tylko pomagając sobie nawzajem, osiągniemy, co zaplanowaliśmy. Bo po prostu przyjemniej jest kopać piłkę do siebie, czuć emocje płynące z ferworu walki, jeśli nawet będą poobijane kolana i może czasem rozkwaszone nosy… Bo odbijanie piłki od ściany tych emocji nam nie da, a ściana nie pomoże podnieść się z murawy! Pomoże za to kolega z boiska. Takie wartości są dla nas kluczowe i zawsze będą! Takich wartości w ramach Fair Play Programu uczymy teraz dzieci młodsze uczęszczające do klas I-III z lokalnych szkół w Jabłoni Kościelnej oraz w Nowych Piekutach. Wychodząc z programem do najmłodszych, jesteśmy przekonani, że im wcześniej będziemy uczyć dzieciaki aktywności fizycznej, im wcześniej wpoimy im ważne wartości, tym lepiej zaowocuje to w ich dorosłym życiu.
Współdziałanie w drużynie jest znakomitym przygotowaniem do dorosłych ról, które każdy z uczestników programu będzie musiał spełniać w społeczeństwie w przyszłości.
A co myślą na ten temat sami uczestnicy programu? Czy dobrze czują się z nami? Oto co nam odpowiedzieli uczniowie klasy trzeciej: „Zajęcia były bardzo fajne. Nie było czasu na nudę. Uczyliśmy się współpracy, wspólnie podejmowaliśmy decyzje w taki sposób, aby osiągnąć zamierzony cel.” A w odpowiedzi na pytanie, czy czekają na kolejne zajęcia usłyszeliśmy: „Nie mogę się doczekać! Nie tylko ja ale i cała moja klasa!”
„Kopanie w gałę” nie jest naszym jedynym działaniem. Wprawdzie to bardzo przyjemna, odstresowująca czynność, ale zależy nam, aby nasze dzieciaki uczyć wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka – nie tylko poprzez współpracę w drużynie.
Zależy nam, aby uczestnicy Fair Play Programu umieli wyjść poza pewne ramy. Aby umieli wykazać się kreatywnością, pomysłowością no i oczywiście odwagą. A takich cech uczy wolontariat.
Nasz wolontariat jest nieduży, nasi członkowie bezinteresownie, poświęcając swój wolny czas, angażują się w różnego rodzaju działania. Z dużym poświęceniem pomagali między innymi w organizowaniu zajęć sportowych dla dzieci z klas I-III. Okazuje się, że świetnie potrafili się odnaleźć jako organizatorzy rozgrywek dla klas I-III w ramach I Turnieju Football 3 & Global Goals – Jabłoń Kościelna 2019. Bez problemu znajdowali wspólny język z młodymi uczestnikami turnieju, potrafili zaprowadzić należyty porządek. Ale wolontariat to nie tylko współpraca przy organizacji zajęć sportowych. To również angażowanie się w ważne dla społeczności lokalnej działania. Takim działaniem był udział w kweście organizowanej na cmentarzu w Jabłoni Kościelnej w Święto Zmarłych i Dzień Zaduszny w 2019 roku – w tej kweście na renowację i zabytkowych nagrobków uczestniczyliśmy jako Fair Play Drużyna .
Co nam to dało?
Zbudowaliśmy u młodych ludzi świadomość, jak ważna jest współpraca, jak ważna jest integracja ze środowiskiem lokalnym, które przecież współtworzymy i którego poprzez takie działania stajemy się integralną częścią.
Najlepiej jednak, jak wypowiedzą się sami wolontariusze. Od jednego z nich usłyszeliśmy taką wypowiedź: „Te kilka miesięcy współpracy nauczyło mnie zrozumienia względem drugiego człowieka. Działalność wolontariusza to coś wspaniałego! Mogłem przyczynić się do niesienia dobra, pomagając bezinteresownie, tym samym czerpiąc z tego radość i satysfakcję! Jestem przekonany, że dzięki działalności wolontariusza w Fair Play Programie w przyszłości na pewno będzie mi łatwiej nawiązywać nowe kontakty, łatwiej odnajdę się wśród ludzi i mam nadzieję, że będę w razie potrzeby umiał pomagać innym.”
Udział w Fair Play Programie oraz nasze działania odbijają się co raz szerszym echem. Z każdym dniem, z każdym kolejnym zadaniem zyskujemy szerszy rozgłos, docieramy niemal w każdy zakątek Podlasia. A może nawet dalej… Najlepszym dowodem na to jest wynik, który nasza drużyna osiągnęła w ogólnopolskim Fair Play eTurnieju, zajmując ex aequo pierwsze miejsce z drużyną z Nowej Góry. Emocje sięgały zenitu, a zainteresowanie i wsparcie, którego doświadczyliśmy przerosło nasze najśmielsze oczekiwania. Udało się nam zintegrować nie tylko społeczność lokalną, ale uzyskaliśmy wsparcie całego województwa, a nawet wyszliśmy poza jego ramy, dzięki czemu będziemy mieli 50 nowych piłek. Sukces! Nasz wspólny!
To co jest niezmiernie ważne, to fakt, że działania Fair Play Program integrują nie tylko dzieci i młodzież ze Szkoły Podstawowej w Jabłoni Kościelnej. Dołączyła do nas Szkoła Podstawowa w Nowych Piekutach, a lokalne instytucje i stowarzyszenia bardzo pozytywnie się wypowiadają na temat Programu. Wszyscy jednomyślnie twierdzą: sport połączony z edukacją oraz wychowaniem może przynieść dobre efekty! Mamy stałe wsparcie lokalnego samorządu – Gminy w Nowych Piekutach, za które jesteśmy bardzo wdzięczni. Od niedawna naszym partnerem jest Stowarzyszenie Piłkarzy Ręcznych w Nowych Piekutach – ludzie z pasją, którzy kochają sport i poświęcają mu każdą swoją wolną chwilę. Chętnie współpracują z nami podczas organizacji zajęć dla dzieci, służą pomocą choćby nawet przy przeprowadzaniu rozgrzewek podczas zajęć. Ktoś by powiedział: „Też mi coś!” – ale uwierzcie, gdy taki dorosły człowiek, który na co dzień prowadzi np. gospodarstwo rolne, znajduje czas na sport i na spotkania z dzieciakami, to on tym dzieciakom pokazuje, jak wielką wartością jest SPORT. Sami członkowie SPR-u mówią nam: „i o to właśnie chodzi! Taką ideę oraz takie wspaniałe wartości niesie ze sobą ten program, że nie mogliśmy przejść obok niego obojętnie. Organizacja zajęć daje dzieciom radość, zabawę, ale również uczestnicy uczą się jednej z wielu ważnych wartości – pracy w grupach oraz zrozumienia względem drugiego człowieka”.
Zapytaliśmy również SPR-owców o to, co myślą na temat metody Football3: ,,System trójkowy… hah, tak na poważnie, zasady oraz reguły gry są bardzo szczegółowe i dokładne. Przede wszystkim dużą uwagę przyciągają mecze, gdy w drużynach są dziewczynki i potrafią współpracować z chłopcami . Na pewno dużym plusem jest brak sędziego a zamiast niego jest mediator, który przygląda się wszystkiemu i tylko ocenia, czy mecz odbywa się według takich zasad, jakie ustaliły ze sobą drużyny przed meczem. 3 osobowe drużyny, mediator zamiast sędziego, strefa dialogu, gra według wspólnie ustalonych zasad, pomeczowe, wspólne omówienie meczu – czyli naszym zdaniem zrozumienie, akceptacja, radość. W czasach, w których żyjemy, ten program jest przyszłością!” co myślą na temat metody Football3:
Przede wszystkim dużą uwagę przyciągają mecze, gdy w drużynach są dziewczynki i potrafią współpracować z chłopcami . Na pewno dużym plusem jest brak sędziego a zamiast niego jest mediator, który przygląda się wszystkiemu i tylko ocenia, czy mecz odbywa się według takich zasad, jakie ustaliły ze sobą drużyny przed meczem. 3 osobowe drużyny, mediator zamiast sędziego, strefa dialogu, gra według wspólnie ustalonych zasad, pomeczowe, wspólne omówienie meczu – czyli naszym zdaniem zrozumienie, akceptacja, radość. W czasach, w których żyjemy, ten program jest przyszłością!
Nie spoczywamy na laurach. Staramy się pozyskiwać nowych partnerów. Chęć pomocy zadeklarował ostatnio Ośrodek Kultury Fizycznej w Łapach. Są pod wrażeniem programu oraz przyświecającym mu ideom. Jesteśmy przekonani, że współpraca z nimi będzie owocna.
Uśmiechnięte buzie dzieciaków uczestniczących w Fair Play Programie, niezwykle pozytywny odbiór społeczny naszych działań, wsparcie płynące ze strony samorządu, szkół i lokalnych stowarzyszeń, a przede wszystkim świadomość, że kształtujemy postawy, wpajamy wartości – motywują nas do dalszej pracy. Chcemy kontynuować współpracę z Fair Play Programem, chcemy zarażać kolejne grupy młodych ludzi ideami, które temu programowi przyświecają!
Maciej Mikołajczyk i wolontariusze Fair Play Drużyny
